پدیده زن سالمند تنها چالش کنونی و بحران آینده/ بیش از ۷۱ درصد زنان سالمندِ تنها، درآمدی ندارند
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۳۹۵۶۶
زنان سالمند تنها، زنانی هستند که ۶۰ سالگی را پشت سر گذاشتهاند و زیر یک سقف به تنهایی زندگی میکنند. تنهازیستی زنان سالمند آسیبپذیری آنها را افزایش میدهد و چالشهای پیچیدهای برای آنها در پی دارد.
به گزارش اعتماد، بر پایه آخرین سرشماریها تعداد زنان سالمند تنها در ایران رو به افزایش است و این درحالی است که تاکنون و پیش از این مطالعه، پژوهش جامعی در مورد وضعیت زنان سالمند تنها در ایران انجام نشده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
موسوی از نتایج این بررسی و همچنین شرایط زنان سالمند تنها در ایران میگوید و به ارایه راهکاریهایی برای بهبود زندگی زنان سالمندِ تنها در آینده ایران میپردازد.
جناب موسوی با این پرسش بحث را پیش بگیریم که چرا زنان سالمند در ایران تنها میشوند؟ به عبارت سادهتر، ریشه این تنهایی به چه مواردی برمیگردد؟
بله یکی از سوالات بنیادی ما در این پژوهش هم همین بوده است؛ نتایج پژوهش میگوید که بیش از۹۰ درصد زنان سالمند تنها در ایران به علت فوت همسر، بیوه هستند و چون از دید فرهنگی ازدواج دوباره پس از مرگ همسر پذیرفته نشده تنها ماندهاند. بر همین اساس۲.۴ درصد آنان هرگز ازدواج نکردهاند و ۴.۴ درصد آنها اگرچه دارای همسر هستند ولی تنها زندگی میکنند.
این زنان سالمند تنها که به روایت نتایج پژوهش شما اکثرا به دلیل فوت همسر تنها شدهاند، چه چالشهایی دارند؟ اصلیترین چالش زندگی آنها چه هست؟
بیش از ۹۰ درصد زنان سالمند تنهای ایرانی در سه دهک پایین درآمدی قرار دارند، یعنی بهطور جدی مشکل معیشتی دارند و برای پرداخت هزینههای درمان و توانبخشی با چالش بزرگی رو به رو هستند. بیش از ۷۱درصد زنان سالمند تنها درآمدی ندارند و تنها ۲۹درصد بقیه درآمد دارند. از این بین نیز ۳.۵ درصد درآمد کمتر از یک میلیون تومان و ۱۳.۵ درصد نیز بین یک تا سه میلیون تومان درآمد دارند.
آقای موسوی ارتباط این زنان سالمند با فرزندان یا بستگان چگونه است؟ این پرسش از این جهت مهم است که درصد کمی از این زنان اصلا ازدواج نکردهاند و به نظر میآید درصد بالای دارای فرزند یا بستگان نزدیک هستند. این برداشت درست است؟
بله فرزندان جایگاه مهمی در زندگی زنان سالمند تنها در ایران دارند. بیشتر آنها فرزند دارند و تمایل دارند با فرزندانشان ارتباط داشته باشند و از سوی آنها حمایت بشوند و در عین حال میخواهند استقلال خود را حفظ کنند، هرچند تنها زندگی کردن برای زنان سالمند در ایران بسیار چالشبرانگیز است و حتی ممکن است با ترس و احساس ناامنی در میان آنها همراه باشد، اما نمیخواهند استقلال خود را از دست بدهند.
یک مساله جدی این زنان پس از تقسیم اموال شوهرشان است که خانه و زندگی قدیمی را از دست میدهند و مجبور به ترک محله قدیمی و سکونت در خانه و محله جدید هستند که بدینترتیب بخش مهمی از ارتباطات گذشته را از دست میدهند و با خطر انزوا مواجه میشوند. اگرچه زنان سالمند تنها تلاش میکنند از خود مراقبت کنند اما این کافی نیست، آنها نیازمند دریافت مراقبتهای رسمی و مناسبسازی در زمینه امکانات و تجهیزات مختلف هستند که تاکنون به این نیاز به درستی پاسخ داده نشده است.
رابطه این علاقه به استقلال در سن سالمندی و سواد چگونه است؟ اساسا زنان سالمند تنها در ایران تا چه اندازه سواد دارند؟
بله نزدیک به ۷۴ درصد زنان سالمند تنهای ایرانی بیسواد هستند و در بین زنان سالمند تنهای باسواد اغلب (۵۸.۳درصد) دارای سواد در مقطع ابتدایی یا سوادآموزی هستند و توانایی چندانی برای بهرهگیری از اینترنت و فناوریها ندارند.
شما سرپرست گروه پژوهشی زنان سالمند هستید و به نظر میآید یکی از اولین پژوهشها در این زمینه است؛ چه الگویی بین تنها زیستی زنان سالمند در دههها مختلف وجود دارد؟ پیشبینی از آینده چه هست؟
نسبت خانوارهای تکنفره در طول دوره ۱۳۹۵ تا ۱۴۳۰ دو برابر میشود و از ۸.۷ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۶.۴ درصد در سال ۱۴۳۰ افزایش مییابد. بخش عمده این افزایش به دلیل روند فزاینده تنها ماندن افراد سالمند است. در سال ۱۳۹۵ تنها ۱۰ درصد خانوارهای کشور سالمندسرپرست بودهاند اما با توجه به روند افزایشی سالمندی جمعیت در کشور، نسبت خانوارهای سالمندسرپرست در سال ۱۴۳۰ به ۳۲ درصد، یعنی یکسوم کل خانوارهای کشور افزایش خواهد یافت.
هماکنون الگوی تنهازیستی در میان زنان سالمند بیش از چهار برابر مردان سالمند است. در یک دهه اخیر تعداد زنان سالمند تنهازیست دو برابر شده است. با تغییر سبک زندگی و افزایش تعداد زنان سالمند مجرد قطعی و مطلقه نیمرخ زنان سالمند تنها در ۳۰ سال آینده تغییر خواهد کرد به گونهای که در ۳۰ سال آینده تعداد زنان سالمندِ تنها ۳ برابر میشود و در میان آنها شمار زنان با تجرد قطعی افزایش پیدا میکند.
آنها باسوادتر از زنان سالمند تنهای کنونی هستند، مهارت بیشتری در بهرهگیری از تکنولوژی دارند و بخش مهمی از شبکه اجتماعی زنان سالمند تنها در ۳۰ سال آینده در فضای مجازی شکل خواهد گرفت. آنها از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردارند، به احتمال زیاد درآمد و وضعیت اقتصادی بهتری دارند، اما به دلیل نداشتن فرزند یا محدود بودن ابعاد خانواده، حمایتهای غیر رسمی آنها به گونه چشمگیری کاهش مییابد. به همین دلیل لازم است برای حمایتهای رسمی از زنان سالمند تنهای ۳۰ سال آینده از اکنون برنامهریزی بشود.
نسبت پراکندگی زنان سالمند در شهر و روستا چگونه است؟ برداشت عموم این است که در شهر تنهازیستی زنان سالمند رایجتر است؛ این برداشت تا چه اندازه درست است؟
بله همین همینطور است. در شرایط کنونی اکثر سالمندان یعنی بیش از ۷۱ درصد آنها در شهرها زندگی میکنند، اما در ۳۰ سال آینده به دلیل مهاجرت مردان از روستاها به شهرها شمار زنان سالمند روستایی افزایش مییابد.
با این اوصاف و براساس این آمار و اعداد، راهکارهای حمایتی برای بهبود وضعیت زنان سالمند تنها در ایران چیست؟
در این پژوهش چالشهای اساسی در زمینه زنان سالمند تنها در شش محور شناسایی شد که عبارتند از تنهازیستی بیشتر زنان سالمند تا مردان، تحصیلات پایینتر زنان سالمند تنها، روند افزایش زنان سالمند روستایی، افزایش شمار زنان سالمند با وضعیت تجرد قطعی و بدون فرزند، همچنین افزایش تعداد زنان سالمند تنها با تحصیلات دانشگاهی بالا و افزایش زنان کهنسال. بر این اساس و با توجه به نتایج آماری، راهکارهای سیاستی برای پاسخ به این نیازها بر پایه مدل علمی IOM دستهبندی و طیف خدمات ترسیم شده است.
بدینترتیب ضرورت دارد برای تقویت قوانین حمایتی، ارتقای سلامت زنان ایرانی در دوره جوانی و میانسالی به ویژه آنها که در دوره سالمندی تنها زندگی خواهند کرد، کمک به کاهش تنهازیستی زنان سالمند، آگاهسازی و آمادهسازی زنان میانسال مجرد قطعی، مطلقه و بیوه برای تنها زیستی در دوره سالمندی، آمادهسازی زنان سالمندی که به تازگی تنهازیستی را آغاز کردهاند، ارایه خدمات درمانی، حمایتی و توانبخشی ویژه زنان سالمند تنها و رفع مشکلات کنونی آنها و تلاش بر حفظ بهزیستی، رفاه و استقلال زنان سالمند تنها، تجدید نظر در زمینه قوانین ارث، سیاستهای اختصاصی در نظر گرفته شود و بر اساس آنها برنامههای مشخصی به اجرا درآیند.
علاوهبراین در نظر گرفتن تضمینهای قانونی و همچنین بودجه کافی برای اجرای سند ملی سالمندان ضروری است و باید یادآوری کرد که پدیده زنان سالمند تنها، یک موضوع اجتماعی و جمعیتی چند وجهی است و بیگمان سیاستها و قوانینی که در این زمینه بدون همهجانبهنگری و ضمانت اجرایی باشند، ارزشی ندارند. سیاستگذاری مبتنی بر شواهد اهمیت ویژهای دارند، از همین رو سیاستها و قوانینی که بر اساس ایدههای هیجانی و ناگهانی یا فاقد همهجانبهنگری یا ارزیابی کارآمدی آنها در ایران و با کپیبرداری از سایر کشورها اجرایی میشوند چه بسا آسیبپذیری زنان سالمند تنها را بیش از پیش افزایش بدهند.
منبع: فرارو
کلیدواژه: زنان سالمند فقر زنان سالمند تنها در ایران درصد زنان سالمند تنها زنان سالمند تنهای تعداد زنان سالمند ۳۰ سال آینده زنان سالمند ۴ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۳۹۵۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیشبینی آغاز تجارت آزاد بین ایران و اوراسیا تا ۲ ماه آینده
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه با بیان اینکه تجارت آزاد هنوز کامل نشده و فقط تعرفههای ترجیحی با ۵۰ درصد و ۷۵ درصد تخفیف اعمال شده و لیستها برای تعرفه صفر مبادله شده است، گفت: پیش بینی میشود این موافقتنامه تا دو ماه آینده در پارلمانهای تمام اتحادیه اقتصادی اوراسیا تصویب شود و بیش از ۸۸ درصد اقلام مورد مبادله بین ایران و روسیه و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از تعرفه صفر برخوردار شوند.
به گزارش ایسنا، کامبیز میرکریمی در یک گفتوگوی رادیویی با بیان اینکه موافقت نامههای تجارت آزاد کشورهای دنیا با همسایگان، دسترسی صادرکنندگان به بازار را تسهیل میکند، اظهار کرد: مهمترین قدمی که اخیراً برداشته شده امضای موافقت نامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا متشکل از کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان و ارمنستان است.
وی افزود: تجارت آزاد هنوز کامل نشده و فقط تعرفههای ترجیحی با ۵۰ درصد و ۷۵ درصد تخفیف اعمال شده و لیستها برای تعرفه صفر مبادله شده است. پیش بینی میشود این موافقتنامه تا دو ماه آینده در پارلمانهای تمام اتحادیه اقتصادی اوراسیا تصویب شود و بیش از ۸۸ درصد اقلام مورد مبادله بین ایران و روسیه و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از تعرفه صفر برخوردار شوند. این موضوع، رقابت پذیری کالای ایرانی در برابر رقبای چینی و هندی و دیگر کشورها را به شدت افزایش میدهد.
میرکریمی با بیان اینکه در حال حاضر موانع تجارت شرکتها برطرف شدند و باید در حوزه شناختی و بازاریابی کار کنیم، گفت: تا شش سال قبل در حوزه سخت افزاری و نرم افزاری زیرساخت نداشتیم، اما الان دائماً کشتیها و کامیونهای جدید اضافه میشوند و خط راه آهن منطقه شوروی سابق از مرز ایران عبور کرده است. در حال حاضر شرق دریای خزر در محدوده پنج جمهوری آسیای میانه بروکراسی جدی دارد و جهش صادرات و واردات نشان میدهد هرچقدر سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت لجستیک انجام شود باز هم کم است. البته هنوز هم صف کامیونها را داریم و از دولت تقاضا کردیم حمایتها و تسهیلات خود را از این بخش ادامه دهد.
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه اظهار کرد: در حال حاضر رابطه بانکی بین ایران و روسیه وجود دارد، اما بخشی از ظرفیت بانکی بین دو کشور بلااستفاده مانده که به دو نرخی بودن ارز در کشور ما و روسیه برمیگردد.
میرکریمی درمورد تنوع کالاهای صادراتی ایران به روسیه نیز گفت: مواد غذایی و لبنی، کالاهای لوکس مانند فرش ماشینی و پسته، محصولات نساجی و صنایع پلاستیک و صنایع پایین دست پتروشیمی بازار خوبی در روسیه پیدا کرده همچنین توربینهای گازی و کاتالیست نیز متقاضی دارد و فقط یک بازاریابی اساسی برای توسعه بازارهای صادراتی لازم است.
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه همچنین جذب توریستهای تجاری را در رونق اقتصاد کشور به شدت موثر دانست و گفت: صادرات ایران به روسیه تا سال ۱۳۹۷ در حد ۲۶۰ میلیون دلار بود، اما در سال ۱۳۹۸ صادرات به این کشور به بالای ۴۰۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرد و حالا هم به یک میلیارد دلار رسیده است.
انتهای پیام